- Artış Eğilimi: Pandemi sonrası dönemde artan konut talebi ve inşaat maliyetlerindeki artışlar, fiyatların tırmanışını hızlandırdı. Özellikle büyük şehirlerdeki konut fiyatları yükseldi ve ortalama bir konut fiyatı Türkiye genelinde büyük bir hızla 1 milyon TL barajını aşarken, büyük şehirlerde bu rakam 3 milyon liraya kadar yükselmişti1.
- Düşüş Beklentisi: Ancak, son 3 aydır konut satış rakamlarında yaşanan ciddi düşüş ve talepteki azalma, fiyatlar için de düşüş beklentisi oluşmasına neden oldu. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, inşaat sektöründe arzın azaldığını ve üretim fazlasının olmadığını belirtiyor. Bu nedenle arsa maliyeti düşmeden konut fiyatlarının düşmeyeceğini ifade ediyor1.
- Parasal Sıkılaşma Politikaları: 2024'te parasal sıkılaşma politikalarının devam etmesi ve talebin azalması halinde fiyatlar üzerindeki baskının azalabileceği öngörülüyor. Reel fiyat düşüşleriyle birlikte, gayrimenkulün yüksek kar getiren bir yatırım aracı olmaktan çıkabileceği düşünülüyor3 4 5.
APAY GAYRİMENKUL
İpotek, doğmuş ya da ileride doğması muhtemel olan bir alacağı güvence altına almak için taşınmaz üzerinde kurulan rehin hakkına denir. İpotek, borçlunun borcunu ödemediği durumunda alacaklının üzerinde ipotek tesis edilmiş taşınmazı sattırarak satış bedelinden alacağını karşılama hakkını sağlayan bir sınırlı ayni haktır. Yani ipotek, alacaklıya alacağını elde edememesi halinde ipotekli malı sattırma yetkisi verir. Böylece alacaklı, alacağını (borcunu) bu satıştan elde edilen para ile karşılayabilir. Satış işlemi icra dairesi aracılığıyla yapılır. İpAotek hakkı, alacaklıya borç ödenmediği takdirde malı sattırma yetkisinden daha fazlasını vermez. Yani alacaklı ipotek kurduğu taşınmazı kendi üstüne alamaz.
İpotek, genellikle bankalardan alınan kredilerde karşımıza çıkar. Örneğin, bir banka herhangi bir şahsa kredi verirken ödemenin geri teminatı olarak bir gayrimenkulün ipoteğini ister. Böylece kredi çeken kişi borcu ödemezse ipotekli gayrimenkulün satılmasıyla elde edilecek gelirle borç tahsil edilmiş olur.
İpotek olarak gösterilecek olan mülkün borçlanacak kişiye ait olması şartı yoktur. Rızası olması dolayısıyla herhangi bir üçüncü şahsa ait taşınmaz da teminat olarak ipotek ettirilebilir. Örneğin, 1.000.000 TL’lik alacağı olan bir kişi, borçlunun 3.000.000 TL’lik gayrimenkulü üzerine 1.000.000 TL’lik ipotek tesis ederek alacağını güvence altına alabilir.
İpoteğin en önemli özelliği, gayrimenkul el değiştirse dahi mevcudiyetini korumasıdır. Bu kapsamda ipotekli bir gayrimenkul satılsa dahi yeni alıcı, satan kişinin borcunu ödememe ihtimaline karşı her an gayrimenkulünün satılması riskiyle karşı karşıya olacaktır. İpotek, alacaklının haklarını muhafaza etmek ve alacağını güvence altına almak için önemli bir araçtır. 1 3 4 5
Kaynaklar